Hoe werkt de prostaat?
De prostaat is een klier onder de urineblaas, boven de sluitspier van de blaas. De functie van de prostaat is het toevoegen van een vloeistof aan het sperma. Deze prostaatvloeistof beschermt de zaadcellen. De plasbuis, die urine afvoert vanuit de blaas, loopt door de prostaat heen. Als de prostaat vergroot is, kan hij de plasbuis afknellen of blokkeren. Daardoor kunnen plasproblemen ontstaan.
Wat is de oorzaak van een vergrote prostaat?
Bij jonge mannen is de prostaat ongeveer zo groot als een kastanje. Vanaf het dertigste levensjaar begint hij bij de meeste mannen langzaam te groeien, onder invloed van het mannelijke geslachtshormoon testosteron. Bij ongeveer een op de drie mannen leidt dit in de loop van hun leven tot een merkbare goedaardige vergroting van de prostaat. Zo’n vergroting wordt meestal pas opgemerkt na het vijftigste levensjaar. De ‘kastanje’ kan uiteindelijk doorgroeien tot het formaat van een sinaasappel. Een goedaardige prostaatvergroting wordt ook wel ‘benigne prostaathyperplasie’ of ‘benigne prostaathypertrofie’ genoemd.
Symptomen bij een grotere prostaat
Een vergroting van de prostaat kan leiden tot plasproblemen. Dit komt doordat de plasbuis door de prostaat heen loopt. Als de klier groter wordt, kan hij de plasbuis afknellen of blokkeren. Daardoor wordt de urinestraal zwakker en is het lastiger om de blaas (volledig) te legen. De achtergebleven urine in de blaas zorgt dan steeds weer voor nieuwe aandrang, met name ‘s nachts. Dit kan leiden tot een verstoorde nachtrust.
De klachten die ontstaan door een vergrote prostaat kunnen per persoon verschillen. Zo kun je bij prostaathypertrofie last hebben van:
- ‘s Nachts vaak moeten plassen
- Een sterke aandrang tot plassen, maar er komt geen of maar weinig urine
- Het gevoel dat de blaas niet volledig geleegd wordt
- Een zwakke of onderbroken urinestraal
- Nadruppelen en ongewenst urineverlies
- Gevoel van druk en spanning op de blaas
Wat te doen bij plasproblemen?
Plasproblemen bij mannen kunnen verschillende oorzaken hebben. Het is daarom belangrijk om naar de huisarts te gaan en de klachten te laten onderzoeken. De huisarts kan vaststellen of een vergrote prostaat de oorzaak van de plasproblemen is. Is dit het geval, dan zal de arts ook onderzoeken of de prostaathypertrofie wel of niet goedaardig is.
Is een prostaatvergroting goedaardig?
Om er zeker van te zijn dat de vergroting van je prostaat goedaardig is, is het noodzakelijk om dit door een huisarts of medisch specialist te laten onderzoeken. Het onderzoek door de arts bestaat uit een gesprek en het rectaal toucheren van de prostaat. Daarnaast kan er een zogeheten PSA-bepaling uitgevoerd worden. PSA staat voor prostaat-specifiek antigeen, een eiwit in het bloed dat door de prostaat wordt gemaakt. Aan de hand van de PSA-bepaling besluit de arts of vervolgonderzoek naar prostaatkanker noodzakelijk is.
Wat kun je zelf doen bij plasproblemen?
Het is van belang om voldoende te blijven drinken. Plasproblemen verdwijnen namelijk niet door minder te drinken. Koffie en alcohol kun je beter vermijden: die prikkelen de blaas, waardoor je vaker moet plassen. Ook kun je de bekkenbodemspieren trainen. Dit doe je door de spieren waarmee je een ‘denkbeeldige’ plas ophoudt aan te spannen en weer los te laten.
